Montana USA. Stan Montana przewodnik i informacje. Montana nie bez powodu nazywana jest „Stanem Skarbów”, „Krainą lśniących gór” lub „Krainą wielkiego nieba”. Tereny tego stanu to kraina bogactw naturalnych i dom dla wielu dzikich gatunków zwierząt, wśród których prym wiodą niedźwiedzie grizzly – zwierzęta nierozerwalnie związane z tym stanem.
Montana jest prawdziwą Mekką dla wędrowców, którzy chcą się poczuć jak pierwsi Europejczycy, jacy zaczęli zdobywać tereny dzikiej jeszcze Ameryki Północnej. To właśnie w Montanie poczują dzikość i surowość przyrody, niezmienną od setek lat.
Miłośnicy Roberta Redforda – gwiazdy amerykańskiego i światowego filmu – znają Montanę ze słynnego filmu „Zaklinacz koni”, ale co jeszcze warto wiedzieć o tym zakątku Ameryki Północnej?
Podstawowe informacje o stanie Montana
Stan Montana leży w północno zachodniej części Stanów Zjednoczonych Ameryki. Jest jednym z największych, pod względem rozległości terytorium, stanów w USA – jego powierzchnia to aż 381 156 kilometrów kwadratowych. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powierzchnia tego stanu jest większa niż cały nasz kraj, ponieważ Polska jest o zaledwie 70 kilometrów kwadratowych mniejsza. Montana w klasyfikacji stanów USA od największego do najmniejszego, zajmuje czwarte miejsce (po Alasce, Teksasie i stanie Kalifornia).
Przy tak dużej powierzchni i liczbie mieszkańców wynoszącej zaledwie 900 tysięcy osób (dane liczbowe ze spisu powszechnego przeprowadzonego w 2000 roku), Montana jest regionem o wyjątkowo niskiej gęstości zaludnienia – wynosi ona niespełna 2,39 osoby na kilometr kwadratowy.
Stan graniczy na północy z Kanadą (z prowincjami Kolumbią Brytyjska, prowincją Alberta oraz Saskatchewan), na zachodzie graniczy z Idaho, na południu z Wyoming, a na wschodzie z Dakotą Północną i Dakotą Południową. Jego stolicą jest miasto noszące imię najpiękniejszej, według wierzeń starożytnych Greków, kobiety świata. Helenę zamieszkuje 30 tysięcy osób. Jest to stosunkowo młode miasto – pierwsza osada została założona w 1864 i początkowo nosiła nazwę „Crabtown”.
Kto mieszka w Montana
Zazwyczaj wymieniamy największe miasta danego stanu. Jednak w Montanie liczba osób nie świadczy o tym, że jest to jeden z ważniejszych ośrodków ludzkiego życia. W przypadku tego stanu mówimy o głównych miastach, które choć często niezbyt liczne, odgrywają znaczącą, czy to gospodarczą, czy kulturową, rolę. Tak więc do ważniejszych miast Montany zaliczamy stolicę Helenę, oraz miasta takie jak: Missoula, Great Falls, Butte, Bozeman, Kalispell, Glasgow, Havre, Anaconda i Miles City. Największym miastem stanu jest natomiast Billings, liczące ponad 100 tysięcy mieszkańców.
Głównym językiem, który najczęściej usłyszymy w Montanie jest oczywiście język angielski. Posługuje się nim aż 95% mieszkańców stanu. Poza nim usłyszymy tam jeszcze język hiszpański, oraz niemiecki, a także języki i dialekty używane przez Indian.
Wśród mieszkańców Montany nie ma jednej, dominującej grupy wyznaniowej. Według danych ze spisu powszechnego sporządzonego w 2008 roku, Montanę zamieszkuje 23% katolików, 26% ewangelików, protestantyzm zadeklarowało 25% mieszkańców, 5% stanowią mormoni, a świadkowie Jehowy to zaledwie 2% społeczeństwa.
Stan dzieli się na 53 hrabstwa: Big Horn, Carter, Deer Lodge, Gallatin, Hill, Lewis and Clark, McCone, Musselshell. Pondera, Ravalli, Sanders, Sweet Grass, Valley. Blaine, Chouteau, Fallon, Garfield, Jefferson, Liberty, Meagher, Park, Powder River, Richland, Sheridan, Teton, Wheatland, Broadwater, Carbon, Custer, Daniels, Fergus, Flathead. Glacier, Granite, Judith Basin, Lake, Lincoln, Madison, Mineral, Missoula, Petroleum, Phillips, Powell, Prairie, Roosevelt. Rosebud, Silver Bow, Stillwater, Toole, Treasure, Wibaux, oraz Yellowstone.
Symbole stanu Montana
Jak każdy amerykański stan, Montana ma swoją własną pieczęć oraz flagę. Pieczęć stanowa Montany to krajobraz, na którym widnieje rzeka Missouri płynąca poprzez Góry Skaliste. Na pierwszym planie widać pług, łopatę i kilof symbolizujące górnictwo i kilof – ciężką pracę, jaką parali się pierwsi osadnicy przybyli w rejony Montany. U dołu krajobrazu wije się wstążka z napisem „Oro y plata”.
Jest to motto stanu, które w tłumaczeniu oznacza „złoto i srebro”. Natomiast napis za brzegu, biegnący dookoła pieczęci głosi: Wielka pieczęć stanu Montana.
Flaga stanowa Montany to nic innego jak pieczęć stanu umieszczona na niebieskim tle, co symbolizuje przystąpienie do Unii (Montana dołączyła w 1889 roku do Stanów Zjednoczonych jako 41. stan). Nad pieczęcią, na fladze umieszczono także napis z żółtych, drukowanych liter „Montana”, miało to miejsce w 1981 roku.
Montana ma także swoje nieoficjalne symbole – niedźwiedzia grizzly, sosnę, pstrąga oraz skowronka.
Geografia Montany
Choć Montana kojarzy się głównie z górzystym krajobrazem, to aż 60 procent terytorium stanu zajmuje preria, wchodząca w skład Wielkich Równin. Główne rzeki Montany to: Missouri, Milk, Flathead, Yellowstone, choć cały stan przecinają tysiące pomniejszych rzeczek. Montana jest jednym z niewielu obszarów geograficznych na świecie, którego rzeki są tworzone przez fragmenty trzech głównych działów wodnych (tj. gdzie krzyżują się dwa podziały kontynentalne).
Zobacz także podróżowanie samochodem po USA.
Rzeki te wpadają do Oceanu Spokojnego, Zatoki Meksykańskiej i Zatoki Hudsona.
Pasma górskie skoncentrowane są w zachodniej części stanu. Największy masyw górski należy do Gór Skalistych. Cały stan przecina aż 77 pasm górskich wchodzących w skład właśnie Gór Skalistych, które rozciągają się aż od Kanady po Nowy Meksyk w USA. To właśnie przez Góry Skaliste przebiega kontynentalny dział wodny, który rozgranicza rzeki, kończące swój bieg albo w Pacyfiku albo w Atlantyku.
Wydawać by się mogło, że jest to zwykła ciekawostka, ale rozgraniczenie rzek ma istotne znaczenie dla całego ekosystemu – wschód jest terenem uznawanym za suchy, natomiast część zachodnia jest bardziej wilgotna.
Park Narodowy Yellowstone, którego część znajduje się w obszarze administracyjnym Montany, jest miejscem gdzie piękno dzikiej przyrody wręcz uderza osoby, które tam po raz pierwszy przyjeżdżają.
I choć jest to popularny kierunek wycieczek, ogromna przestrzeń tego parku sprawia, że nigdy nie czuje się tam tłoku. Tam połączenie przestrzeni i dzikość natury sprawia, że przed przyrodą czujemy respekt. Poza tym, że zajmuje część stanu Montana, jego granica obejmuje także stany Idaho oraz Wyoming. Na jego obszarze znajdują się słynne gejzery, gorące źródła, wulkany błotne, fumarole i wodospady.
Parki narodowe
W tej wyjątkowej krainie, gdzie poza miastami spotkanie drugiego człowieka należy do rzadkości, zlokalizowany jest Park Narodowy Glacier (Glacier National Park). Na terenie Montany znajdują się także trzy z pięciu wejść do najsłynniejszego i zarazem najstarszego na świecie, amerykańskiego Parku Narodowego Yellowstone (dzieci, choć może bardziej ich rodzice i dziadkowie powinni pamiętać bajkę o misiu Yogi, który cały swój czas poświęcał na zdobywanie pożywienia. Ów niesforny bohater był mieszkańcem właśnie Parku Yellowstone).
Jak sama nazwa wskazuje, Park Narodowy Glacier słynie z lodowców. Jednak zmiany klimatyczne, jakie nastąpiły w ciągu ostatnich lat powodują, że nikną one dosłownie w oczach. Kto wie, może za kilka lat nie będzie ich już w cale? Jednak lodowce nie są jednak jedynym atutem tego miejsca. Znajdziemy tam także wyjątkową zieleń, jeziora o krystalicznie czystej wodzie oraz piękne wodospady.
Na terenie Glacier znajduje się także wyjątkowa góra – Triple Divide Peak o wysokości 2,444 metrów nad poziomem morza. Wody deszczowe spływające z tej góry trafiają zarówno za wschodnie, jak i zachodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych. Wpływają do Oceanu Spokojnego, Oceanu Atlantyckiego i przez Zatokę Hudson, do Oceanu Arktycznego. Do Glacier warto wybrać się także jeśli interesują nas dzikie zwierzęta tam występujące. Występują tam przepiękne niedźwiedzie grizzly, pumy, łosie i baribale (czyli niedźwiedzie czarne).
Klimat Montana USA
Jako że Montana to duży obszar, nic dziwnego że natkniemy się tam na różne rejony geograficzne, a co za tym idzie, na różne warunki klimatyczne. Na wschodzie kraju, gdzie rozciągają się doliny panuje pustynny klimat kontynentalny, natomiast na zachodzie występują łagodne zimy i raczej chłodne lata. Średnie dzienne temperatury wahają się od – 2 stopni Celsjusza w styczniu do plus 30 stopni w lipcu.
Flora i fauna Montany
Lasy w Montanie zajmują 25% powierzchni całego stanu. Rosną w nich takie gatunki drzew jak sosna, modrzew, świerk, osika, brzoza, cedr czerwony, piołun i jesion. Na preriach stanu rośnie kilkadziesiąt gatunków traw, jest to także ojczyzna licznych kwiatów.
Montana to dom dla szeregu gatunków zwierząt. Według naukowców spotkamy tam 14 gatunków płazów, 90 gatunków ryb, 117 gatunków ssaków, 20 gatunków gadów oraz 427 gatunków ptaków.
Występuje tam pięć federalne zagrożonych gatunków, które chroni prawo stanowe – tchórz czarnołapy, żuraw krzykliwy, rybitwa, jesiotr i biały jesiotr. Montana to także dom dla siedmiu gatunków zagrożonych wyginięciem, w tym niedźwiedzia grizzly i ryś kanadyjski.
Gospodarka stanu Montana
W Montanie działają słynne browary, znajduje się na trzecim miejscu w kraju pod względem liczby browarów rzemieślniczych na jednego mieszkańca. Dobrze rozwinięte są tam także tartaki, które obrabiają drewno. W stanie wydobywa się także surowce mineralne. Zasoby stanu obejmują złoto, węgiel, srebro, talk i wermikulit.
Duże znaczenie dla gospodarki ma turystyka. Krystalicznie czyste rejony Parku Narodowego Glacier odwiedza rocznie około dziesięciu milionów turystów.
Rezerwaty ostatnich Indian
W Montanie znajduje się kilka rezerwatów Indian. Są to miejsca, autonomiczne obszary, zamieszkiwane przez rdzennych mieszkańców Stanów Zjednoczonych. Na tych obszarach Indianie mogą pielęgnować swoją odrębność, kulturową tożsamość, wierzenie i tradycje. Dla wielu rezerwaty są symbolem zniewolenia Indian przez Białego człowieka.
W Montanie po dziś dzień funkcjonuje sześć rezerwatów: Fort Peck Indian Reservation, Northern Cheyenne Indian Reservation, Crow Indian Reservation, Rocky Boys Indian Reservation, Blackfeet Indian Reservation oraz Flathead Indian Reservation.
Ciekawostki o stanie Montana
Przez Montanę przepływa najkrótsza rzeka świata Roe, wpisana do księgi rekordów Guinnessa. Jej długość to zaledwie 67 metrów. Rzeka Roe swój początek ma u źródeł Giants, a kończy bieg wpływając do rzeki Missouri.
Montana była ostatnim rejonem, w którym panowali Indianie.
Można powiedzieć, że ziemie Montany jako ostatnie wpadły w ręce osadników. Stan Montana stał się integralną częścią Stanów Zjednoczonych dopiero w 1864 roku.
Wydawać by się mogło że Montana jest zaściankiem USA, ot taki rolniczy, mało zaludniony stan. Ale to właśnie tam doszło do historycznie godnego uwagi zdarzenia – społeczeństwo Montany jako pierwsze w całym kraju wybrało na swojego reprezentanta gubernatora – kobietę. Została nim Jannette Rankin.
